خودروهای فرسوده موجود، علاوه بر مصرف بالای سوخت، نقش مهمی در آلودگی محیط زیست شهرها دارند. بر اساس گزارش مقامات، بیش از ۳ میلیون خودروی فرسوده در سراسر کشور در حال حرکت هستند و برای اجرای برنامههای اسقاط این خودروها، نیاز به همکاری از نهادهای گوناگون است.
تصمیم های اخیر مبنی بر لغو برنامه های اسقاط خودروها، نگرانی هایی از جمله تهدیدات به محیط زیست، آلودگی هوا و مصرف افزایشی سوخت را به وجود آورده است. در این دوره، با کاهش صدور گواهی اسقاط، محدودیت هایی بر روی واردات خودروها و معافیت خودروسازان داخلی از برنامه اسقاط، مراکز اسقاط به تدریج بسته شده و این طرح پس از سالها، به خوبی عملی نشده است. با این حال، در دو ماه گذشته، با بررسی امکان واردات خودروهای کارکرده و نو، مجدداً برنامه اسقاط خودروها به دستور کار قرار گرفته است.
اسقاط خودرو چیست؟
فرآیند اسقاط خودرو ، اقدامی است که در آن تغییرات فیزیکی بر روی وسیله نقلیه اعمال می شود به نحوی که دیگر قابل استفاده نباشد. در این روند، سند خودرو نیز ابطال می شود.
با توجه به ماده ۸ قانون حفاظت از هوای پاک که در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۹۶ تصویب شد، همه افراد حقیقی و حقوقی که وسایل نقلیه را در اختیار دارند موظفند که پس از رسیدن به سن فرسودگی، وسیله نقلیه را از رده خارج کنند. این سن فرسودگی برای خودروهای سواری، سنگین، نیمه سنگین و موتورسیکلت متفاوت است. طبق این قانون، مراکزی به نام اسقاط خودروهای فرسوده تأسیس شده اند تا به منظور خارج کردن خودروهای فرسوده از رده، اقدام نمایند.
برای انجام اسقاط خودروهای فرسوده، متقاضیان باید شرایط مربوطه را رعایت کرده و مدارک لازم را تهیه کنند. همچنین، آگاهی از روش ثبتنام برای اسقاط خودرو و همچنین آگاهی از قیمت خدمات مرتبط، برای افرادی که تمایل به انجام این فرآیند دارند، ضروری است.
با اسقاط خودروی فرسوده، مالکان می توانند به مزایایی مانند دریافت تسهیلات برای خرید خودروی نو، معافیت از پرداخت عوارض و مالیات، و همچنین افزایش سهمیه بنزین دست یابند.
مطلب پیشنهادی: مالیات خودرو چیست؟
چه خودروهایی اسقاطی هستند؟
در خرداد ماه سال ۱۴۰۰، هیات وزیران آییننامه ای را در خصوص تعیین سن مرز فرسودگی خودروها به تصویب رساند. طبق این آیین نامه، به دلیل کاهش ایمنی و افزایش آلایندگی در وسایل نقلیه به مرور زمان، سن مرز فرسودگی جایگزین سن فرسودگی شد. به همین دلیل، وسایل نقلیه مشمول باید با فرا رسیدن به این سن مرز، بیشترین توجه را به دریافت معاینات فنی اختصاص دهند.
بر این اساس، سن مرز فرسودگی برای خودروهای سواری به ۱۵ سال تعیین شده است. این خودروها باید پس از رسیدن به این سن، هر ۶ ماه یکبار معاینه فنی را انجام دهند.
همچنین، وانتهای پایه گازسوز و بنزینی، دوگانه سوز و دیزلی نیز به ترتیب با رسیدن به سن ۱۴ و ۱۳ سال، به مرز فرسودگی می رسند. این وسایل نقلیه پس از این تاریخ باید هر ۴ ماه یکبار معاینه فنی را انجام دهند.
در سال 1402، به گفته مدیر عامل ستاد معاینه فنی، خودروهای با سن بین ۱۵ تا بالای ۲۰ سال باید سالانه سه بار معاینه فنی را انجام دهند.
قیمت خودرو اقساطی
در پاسخ به افزایش نامتعارف خودروهای فرسوده در بازار، محمود مشهدی شریف، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط، اظهار داشت:
- مراکز اسقاط در کشور، آماده فروش ۴۰ هزار گواهی اسقاط به تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو با قیمت ۳۵ میلیون تومان هستند.
- قیمت واقعی خودروهای فرسوده در حال حاضر در بازار بین ۳۵ تا ۴۲ میلیون تومان متغیر است و بسته به نوع و کیفیت خودرو متفاوت است.
- لاشه خودروهای اسقاطی تقریباً به قیمت ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان عرضه می شود.
- به طور کلی، یک خودرو فرسوده با گواهی اسقاط حدوداً با قیمت ۴۵ میلیون تومان در بازار قیمتگذاری می شود.
طرح واردات خودرو اسقاطی چیست؟
در طول چند ماه گذشته، مسأله واردات خودروها به یکی از اصلی ترین چالش ها در دستگاههای اجرایی و قانون گذاری کشور تبدیل شده است. پس از ارائه طرح های متعدد مانند واردات خودروهای دست دوم، این بار موضوع خودروهای فرسوده مطرح شده است. وزیر صمت، علی آبادی، در تاریخ هشتم مرداد ۱۴۰۲ اعلام کرد که مقررات مربوط به واردات خودروهای کارکرده به زودی به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد. اما تا تاریخ ۱۸ مرداد، هیچ خبری از تصویب مقررات جدید به گوش نرسید، تا این که در تاریخ ۲۳ مرداد، این آییننامه به دست مسئولان مجلس رسید.
چند روز پس از دریافت مقررات جدید، رشیدی کوچی، یکی از نمایندگان مجلس، به طور غیر رسمی برخی از بندهای تصمیم گیری شده را اعلام کرد. براساس اطلاعات به دست آمده، این آییننامه دو مورد مهم در خصوص خودروهای فرسوده را در بر می گیرد.
اول اینکه صاحبان خودروهای فرسوده، میتوانند با اسقاط یک خودرو، یک خودروی خارجی وارد کنند؛ این امکان برای هر فرد، هر ده سال یک بار فراهم است.
مورد دوم مربوط به تولیدکنندگان داخلی است؛ در صورت تصویب این قانون، خودروسازان برای تولید محصولات جدید باید گواهی اسقاط خودروهای فرسوده را داشته باشند. نسبت تعداد گواهی مورد نیاز برای تولیدکنندگان به نوع وسیله نقلیه بستگی دارد. به عنوان مثال، برای تولید یک کامیون کشنده، ۱۶ گواهی اسقاط ماشین فرسوده لازم است. این عدد برای تاکسی برابر با ۲، برای موتورسیکلت ۷ و برای مینیبوس ۵ گواهی می باشد.
در جدول زیر، میتوانید تعداد گواهی های مورد نیاز برای تولید یک خودروی جدید را مشاهده فرمایید:
نوع کاربری | تعداد گواهی مورد نیاز |
تاکسی | ۲ عدد |
وانت تا ۱ تن | ۲ عدد |
وانت بیشتر از ۱ تن | ۳ عدد |
ون نوع M1 | ۳ عدد |
مینیبوس و ون نوع M2 | ۵ عدد |
اتوبوس | ۱۴ عدد |
کامیونت | ۳ عدد |
کامیون سبک | ۵ عدد |
کامیون متوسط | ۱۲ عدد |
کامیون سنگین | ۱۴ عدد |
کامیون کشنده (تریلی) | ۱۶ عدد |
مدارک لازم برای اسقاط خودروی فرسوده
مدارک مورد نیاز برای ثبتنام در طرح خودروهای فرسوده توسط سازمان مدیریت حمل و نقل و سوخت سازمان راهداری مشخص میشوند. این مدارک عبارتند از:
- سند قطعی یا سند وکالتی مربوط به خودروی فرسوده.
- تمامی مستندات خودرو از جمله: پرداخت خلافیها، عوارض شهرداری و مالیات.
- ثبت مشخصات مالک در سامانه نوسازی خودروهای فرسوده.
- ثبت سایر مشخصات خودرو در سامانه نوسازی خودروهای فرسوده از قبیل: رنگ، شماره شاسی، شماره موتور، و شماره انتظامی.
تعویض خودرو فرسوده ایران خودرو
به منظور نوسازی ناوگان حمل و نقل و کاهش آلودگی هوا، ایران خودرو به عنوان یکی از تولیدکنندگان خودروی کشور، مجموعهای از طرحهای مختلف برای تعویض خودروهای فرسوده را اجرا می کند.
شرایط عمومی برای شرکت در طرح تعویض خودروی فرسوده در ایران خودرو به شرح زیر است:
- متقاضی باید مالک خودروی فرسوده باشد.
- خودروی فرسوده باید مدلی باشد که حداقل سال ساخت آن به سال ۱۳۸۵ یا قبل از آن بر می گردد.
- از زمان آخرین خرید خودرو توسط متقاضی از شرکت های خودروسازی داخلی، حداقل ۴۸ ماه یا معادل ۴ سال گذشته باشد.
- متقاضی باید مبلغی را به عنوان پیشپرداخت در حساب وکالتی خود بلوکه کند.
مراحل ثبتنام به شرح زیر است:
- مراجعه به سامانه فروش آنلاین ایران خودرو (ikco.ir).
- انتخاب طرح تعویض خودرو فرسوده.
- تکمیل اطلاعات و ارائه مدارک مورد نیاز.
- واریز پیشپرداخت.
- شرکت در طرح.
تعویض خودرو فرسوده سایپا
افرادی که تمایل به شرکت در طرح تعویض خودرو فرسوده شرکت سایپا را دارند، باید به سامانه یکپارچه خودرو در آدرس saipa.iranecar.com مراجعه کرده و مراحل ثبتنام خودرو را مطابق با شرایطی که در بالا ذکر شده، تکمیل نمایند. بایستی توجه داشت که در هر مرحله از فرآیند، امکان ثبتنام خودرو فرسوده شرکت سایپا فراهم است. مدارک مورد نیاز برای ثبتنام در این طرح شامل سند مالکیت خودروی فرسوده، برگ سبز خودرو، گواهینامه رانندگی و کد ملی مالک و متقاضی میباشند. همچنین، قیمت تحویل خودرو فرسوده بستگی به نوع و مدل خودرو دارد. به عنوان مثال، قیمت خودرو فرسوده مدل پیکان ۱۴۰۲ با قیمت خودرو فرسوده مدل پراید ۱۴۰۲ متفاوت است.
قیمت اسقاط خودرو پیکان۱۴۰۲
با توجه به استانداردهای قیمتگذاری اسقاط خودروهای سواری، قیمت اسقاط خودروی پیکان ۱۴۰۲ به ارزش ۹۰ میلیون تومان تعیین میشود. این قیمت شامل ۷۰ میلیون تومان برای گواهی اسقاط خودرو و ۲۰ میلیون تومان برای ارزش لاشه خودرو میباشد.
قیمت اسقاط تاکسی فرسوده 1402
رئیس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام نمود که با رسیدن سن فرسودگی تاکسیها به ده سال، این وسایل نقلیه مشمول قوانین جدیدی شدهاند. بنابراین، برای اسقاط یک تاکسی فرسوده، مبلغ ۲۱۰ میلیون تومان به عنوان پرداختی برای گواهی اسقاط خودرو و ارزش لاشه آن تعیین گردیده است.
2 نظرات