روغنهای هیدرولیک نقش حیاتی در عملکرد سیستمهای هیدرولیکی ایفا میکنند و مشخصات آنها بر اساس برند تولیدکننده و مدلهای مختلف، متفاوت است. رنگ روغن هیدرولیک فرمان یکی از شاخصهای مهم در تعیین سلامت و عملکرد صحیح سیستم فرمان خودرو است. در ادامه، به بررسی معانی مختلف رنگهای روغن هیدرولیک فرمان و نکات مرتبط با آن میپردازیم.
مشخصات روغنهای هیدرولیک بر اساس برند و مدل
برندهای معتبری مانند پارس و بهران انواع مختلفی از روغنهای هیدرولیک را در سریها و گریدهای متنوع تولید میکنند. برای مثال، سری H شامل گریدهای H46 و H68 است که تفاوت اصلی آنها در میزان گرانروی (ویسکوزیته) میباشد. بهطور کلی، روغن H68 دارای گرانروی بالاتری نسبت به H46 است، به این معنا که در دمای 40 درجه سانتیگراد، گرانروی H68 برابر با 68 و گرانروی H46 برابر با 46 میباشد.
کاربردها و ویژگیهای اصلی روغنهای هیدرولیک
روغنهای هیدرولیک علاوه بر نقش روانکاری، وظایف مهمی مانند کاهش سایش، انتقال نیرو و حفاظت از قطعات در برابر زنگزدگی را بر عهده دارند. انتخاب روغنی که با تمامی اجزای سیستم سازگاری داشته باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. ویژگیهای مهم یک روغن هیدرولیک با کیفیت عبارتاند از:
- انتقال توان مؤثر در محیطهای مستعد خوردگی: روغن باید توانایی انتقال نیرو را در شرایطی که امکان خوردگی قطعات مکانیکی وجود دارد، داشته باشد.
- توانایی خنککاری تجهیزات: روغن باید قادر به خنککردن تجهیزاتی مانند موتور و پمپهای هیدرولیکی باشد که در اثر کارکرد زیاد، حرارت تولید میکنند.
- پاککنندگی عالی آلایندهها و ذرات معلق: روغن باید توانایی حذف آلایندهها و ذرات معلق را داشته باشد تا از آسیب به سیستم جلوگیری شود.
استانداردهای روغنهای هیدرولیک
بر اساس استاندارد ISO 6743، روغنهای هیدرولیک به سطوح کیفی مختلفی تقسیم میشوند:
- HH: روغن پایه معدنی بدون مواد افزودنی.
- HL: روغنهای دارای مواد افزودنی ضدزنگ و ضد اکسیداسیون.
- HM: روغنهای دارای مواد افزودنی ضد سایش.
- HV: روغنهای با شاخص گرانروی بالا و مواد افزودنی ضد سایش.
- HG: روغنهای مناسب برای سیستمهای هیدرولیکی با دقت بالا.
اهمیت آنالیز روغن هیدرولیک
تغییر رنگ روغن هیدرولیک میتواند نشاندهنده مسائل مختلفی باشد. برای مثال، تیره شدن سریع روغن پس از استفاده ممکن است به دلیل اکسیداسیون یا آلودگی باشد. آنالیز روغن یکی از روشهای مهم برای تشخیص وضعیت روغن هیدرولیک است که از طریق آزمایشگاهها انجام میشود. گاهی ممکن است روغن تیره شده باشد اما هنوز قابل استفاده باشد، و در برخی موارد رنگ روغن تغییر نکرده اما کیفیت آن کاهش یافته است. بنابراین، نباید تنها بر اساس رنگ روغن درباره کیفیت آن قضاوت کرد، بلکه باید با آنالیز دقیق از وضعیت آن مطمئن شد.
رنگهای معمول روغن هیدرولیک فرمان و معانی آنها
- قرمز یا صورتی شفاف: روغن هیدرولیک تازه و سالم معمولاً دارای رنگ قرمز یا صورتی شفاف است. این رنگ نشاندهنده کیفیت مناسب و عملکرد بهینه روغن در سیستم فرمان میباشد.
- قهوهای یا سیاه تیره: تغییر رنگ روغن به قهوهای یا سیاه میتواند نشاندهنده آلودگی آن با ذرات لاستیکی ناشی از سایش شیلنگها، کاسهنمدها یا اورینگها باشد. در این حالت، لازم است روغن تعویض شده و سیستم توسط مکانیک بررسی گردد.
- رنگ شیری یا کفآلود: اگر روغن به رنگ شیری درآمده یا دارای کف باشد، ممکن است نشاندهنده ورود آب یا هوا به سیستم هیدرولیک باشد که میتواند عملکرد فرمان را مختل کند. در این شرایط، تعویض روغن و بررسی سیستم توصیه میشود.
مطلب پیشنهادی ما : زمان تعویض روغن هیدرولیک ماشین
مهمترین دلیل تغییر رنگ روغنهای هیدرولیک
مهمترین دلیل تغییر رنگ روغنهای هیدرولیک، آلودگی و اکسید شدن روغن است. عوامل مختلفی میتوانند باعث تغییر رنگ روغن شوند، از جمله:
- اکسید شدن روغن: قرار گرفتن طولانیمدت در معرض حرارت و فشار زیاد باعث اکسید شدن روغن و تغییر رنگ آن به قهوهای یا سیاه میشود.
- آلودگی با ذرات فلزی و لاستیکی: ساییدگی قطعات داخلی مانند شیلنگها، اورینگها و پمپ هیدرولیک باعث ورود ذرات به روغن و تغییر رنگ آن میشود.
- ورود آب به روغن: نشت رطوبت به داخل سیستم هیدرولیک باعث شیری یا کدر شدن روغن میشود که میتواند عملکرد سیستم را مختل کند.
- کف کردن روغن: ورود هوا به سیستم میتواند باعث ایجاد کف و تغییر رنگ روغن به سفید یا شیری شود.
- مخلوط شدن با روغنهای نامناسب: استفاده از روغنهای ناسازگار ممکن است باعث تغییر رنگ و کاهش عملکرد آن شود.
برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است بهطور منظم وضعیت روغن هیدرولیک بررسی شده و در صورت نیاز تعویض شود.
علائم فساد روغن هیدرولیک فرمان
- تغییر رنگ روغن:
تیره شدن بیش از حد روغن (قهوهای یا سیاه) نشانه اکسیداسیون و آلودگی است.
رنگ شیری یا کفآلود نشاندهنده ورود آب یا هوا به سیستم میباشد.
- افزایش صدا در سیستم فرمان:
سوت کشیدن یا صدای غیرعادی هنگام چرخاندن فرمان میتواند به دلیل کاهش کیفیت روغن باشد.
- افزایش سختی چرخاندن فرمان:
اگر فرمان بهسختی حرکت کند، ممکن است روغن ویسکوزیته خود را از دست داده باشد.
- بوی سوختگی:
بوی سوختگی نشاندهنده دمای بالای روغن و از بین رفتن خواص آن است.
- وجود ذرات معلق در روغن:
مشاهده ذرات فلزی یا لاستیکی در روغن میتواند نشانه سایش قطعات داخلی باشد.
راههای جلوگیری از فساد روغن هیدرولیک فرمان
✔ بررسی و تعویض دورهای روغن: مطابق توصیههای سازنده، روغن را بهموقع تعویض کنید.
✔ استفاده از روغن مناسب: از روغنی که با مشخصات سیستم هیدرولیک خودرو سازگار است، استفاده کنید.
✔ جلوگیری از ورود آلودگی و رطوبت: هنگام تعویض روغن، از تمیز بودن محیط و عدم ورود آب یا گردوغبار اطمینان حاصل کنید.
✔ بررسی نشتیها: شیلنگها و اتصالات سیستم هیدرولیک را بهطور مرتب بررسی کنید تا از ورود هوا یا کاهش سطح روغن جلوگیری شود.
✔ جلوگیری از گرمای بیشازحد روغن: عملکرد سیستم خنککاری را بررسی کنید تا روغن بیش از حد داغ نشود و اکسید نگردد.