کمک فنر ماشین چیست؟
کمک فنر ماشین اجزایی جدای‌نشدنی در سیستم تعلیق خودرو هستند. آنها به عنوان اعضای ضروری این سیستم شمار می‌روند. وظیفه اصلی آنها در تلفیق با یکدیگر است و به تنهایی کارایی خاصی ندارند. وقتی این دو اجزا در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، ارتعاشات ناشی از حرکت خودرو در مسیرهای ناهموار را جذب کرده و جلوی انتقال آن ارتعاشات به کابین خودرو را می‌گیرند.
کمک فنرها نزدیک به هر چرخ خودرو نصب می‌شوند. این وسیله‌های مکانیکی، وظیفه تخمین نوسانات فنرهای خودرو را بر عهده دارند. آنها به وسیله حرکات کوتاه و بلند فنرها فشرده و گشتاور می‌دهند. این کار باعث تبدیل انرژی حرکتی ناشی از انبساط و انقباض فنرها به انرژی گرمایی می‌شود و این انرژی تخلیه می‌شود. اگر این انرژی تخلیه نشود، خودرو با شدتی زیاد به نوسان‌های رفت‌وبرگشتی دچار خواهد شد. کمک فنر ماشین به شکل موازی با فنرها در سیستم تعلیق قرار می‌گیرند. یک سر از آنها به شاسی و سر دیگر به طبق یا اکسل خودرو متصل می‌شود. این اجزا هنگام انقباض فنرها با آن اندازه می‌گیرند و در مقابل نیروی فشاری که از فنرها به آنها وارد می‌شود مقاومت می‌کنند. این مقاومت باعث کندی در بازشدن کمک‌فنرها می‌شود.
مطلب پیشنهادی: یاتاقان چیست؟ + دلیل یاتاقان زدن ماشین و کاربرد آن
کمک فنر ماشین چگونه کار میکند؟
کمک فنر یک قطعه با پیستونی است که در انتهای آن سوراخ‌های ریزی وجود دارد و داخل آن یک پیستون قرار دارد که معمولاً از جنس فولاد است. پیستون کمک فنر داخل یک محفظه فلزی قرار دارد که معمولاً با روغن پر شده است و در داخل این سیال، پیستون به طول محور حرکت میکند. به منظور جلوگیری از خروج روغن از محفظه به دلیل فشار، محفظه به طور کامل آب‌بندی شده است.
زمانی که فنر و سپس کمک فنر تحت فشار قرار می‌گیرند و فشرده می‌شوند، روغن یا سیال موجود در کمک فنر از سوراخ‌های بزرگتر خارج می‌شود. بعد از کاهش فشار روی کمک فنر، این روغن از سوراخ‌های کوچکتر در پیستون به محل اولیه خود برمی‌گردد. اندازه مختلف سوراخ‌ها نقش مهمی در مدیریت ارتعاشات ناشی از حرکت کمک فنر دارند و همچنین روانی حرکت آن را کنترل می‌کنند. همچنین، روغن در کمک فنر وظیفه دارد تا حرارت تولید شده به علت تبدیل انرژی جنبشی را جذب کرده و به هوا منتقل کند.
اجزای کمک فنر
کمک‌فنر، به طور عمومی، یک قطعه فلزی با شکل استوانه‌ای است که از اجزا مختلف تشکیل شده است. این قطعه که در واقعیت به عنوان یک پمپ سیال عمل میکند، دارای اجزا داخلی و بیرونی مختلفی می‌باشد. برای بهترین درک از نحوه عملکرد این قطعه، مفهوم اجزای آن بسیار مفید است. این اجزا شامل:
- ضربه‌گیر: این بخش دارای ویژگی‌های ارتجاعی بوده و از انتقال ضربات به سیستم جلوگیری میکند. در بعضی موارد، خود ضربه‌گیر داخل یک محفظه فلزی دیگر قرار می‌گیرد.
- میل کمک: این میله فولادی در وسط محفظه سیال قرار می‌گیرد و از طریق آن پیستون عبور میکند. این میل که به نام میل پیستون کمک‌فنر نیز شناخته می‌شود، در بالا به توپی وصل می‌شود.
- .پیستون: محفظه سیال به دو قسمت پایینی و بالایی تقسیم می‌شود و پیستون درون این دو قسمت جابجا می‌شود.
- پایه کمک: قسمت پایین محفظه سیال واقع شده و هنگامی که کمک‌فنر جمع می‌شود، از برخورد میل کمک با کف محفظه جلوگیری میکند.
- توپی سر کمک: این بخش به عنوان یک بخش برونی و حفاظ ضربه‌گیر عمل میکند و در بالای کمک‌فنر قرار دارد. این بخش برای اتصال کمک‌فنر به شاسی استفاده می‌شود.
- سوپاپ: سوراخ‌های کف پیستون که به عنوان سوپاپ‌ها شناخته می‌شوند، سیال را از این سوراخ‌ها به میان محفظه بالا و پایین منتقل می‌کنند
- محفظه سیال: این محفظه، سیال کمک‌فنر را در خود جای داده و قسمت پایینی آن به داخل قسمت بالایی حرکت میکند و به صورت متناوب بالا و پایین حرکت میکند.
- ماده سیال: ماده سیال می‌تواند به صورت گاز یا مایع استفاده شود و در عملکرد کمک‌فنر نقش دارد.
بخش بیرونی و ظاهری کمک‌فنر ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشد، اما اجزای داخلی عموماً به همین نحوی طراحی شده‌اند.
انواع کمک فنرهای ماشین
کمک‌فنرها انواع مختلفی دارند و تنظیمات آنها بستگی به وزن و اندازه خودرو دارد. این تنظیمات برای انتخاب مناسب کمک‌فنر بر اساس شرایط خودرو تغییر می‌یابد. به عنوان مثال، در خودروهای باری و سنگین مانند وانت‌ها، کمک‌فنرها به دلیل تحمل وزن زیاد، به شکل سفت‌تر تنظیم می‌شوند. اما در خودروهای شهری معمولاً کمک‌فنرها نرم‌تر هستند تا راحتی سرنشینان و راننده را تضمین کنند. انواع مختلف کمک‌فنرها شامل:
- روغنی
- تلسکوپی
- بادی
- اهرمی
- هیدرو استاتیکی
کمک فنر روغنی
نوعی از سیستم‌های کمک فنر ماشین، که به سادگی‌ترین انواع متعلق هستند، یک محفظه سیلندر شبیه به یک مخزن روغن دارند که درون آن یک پیستون قرار دارد و متحرک است. وقتی که نیرو به پیستون وارد می‌شود، روغن از سوراخ‌های کوچک محدود در پیستون عبور میکند و وارد سیلندر می‌شود. این عمل باعث می‌شود که پیستون در حال حرکت مقاومت زیادی احساس کند، به همین دلیل حرکت پیستون به آرامی انجام شود و نوسانات را به حداقل برساند. ضریب میرایی و تخلیه ارتعاشات در این نوع کمک فنر به تعداد و اندازه سوراخ‌های موجود در پیستون وابسته است. به عبارت دیگر، کمتر و کوچکتر بودن سوراخ‌ها باعث افزایش ضریب میرایی کمک فنر می‌شود، و برعکس، بیشتر و بزرگتر بودن این سوراخ‌ها باعث کاهش آن می‌شود.
کمک فنر تلسکوپی
در این نوع کمک فنر ماشین، سیستمی از فنرهای روغنی استفاده می‌شود که روی پیستون نصب شده‌اند و دارای سوراخ‌هایی با اندازه‌های مختلف هستند. این سوراخ‌ها در مواقع مختلف برای تنظیم عبور روغن به‌کار می‌روند. در زمان خروج روغن از پیستون، از سوراخ‌های بزرگتر خارج می‌شود، اما هنگام باز شدن کمک‌فنر، از سوراخ‌های کوچکتر عبور میکند. این عمل باعث می‌شود که هنگام جمع شدن، مقاومت کمتری داشته باشد، اما هنگام باز شدن، با مقاومت بیشتری روبرو شود. این ویژگی باعث می‌شود که کمک‌فنر بتواند ضربات را به‌طور بهتری جذب کرده و نوسانات را کنترل کند.
در این نوع کمک‌فنر، دو نوع سوپاپ رفت و برگشت وجود دارد. سوپاپ‌های برگشتی برای افزایش مقاومت عبور سیال، دارای گذرگاه‌های نگهدارنده‌ای هستند که روی دیسک این سوپاپ‌ها نصب می‌شوند. این دیسک با یک فنر روی سوپاپ‌های پیستون قرار دارد. طی عملیات عبور روغن، فشار باعث می‌شود که فنر باز شده و دیسک از جای خود بلند شده و محفظه‌های نگهدارنده از سوپاپ‌ها جدا شوند. به این ترتیب، روغن به‌راحتی از سوراخ‌ها عبور میکند. در عملیات بازگشت، فنر بسته شده و دیسک در جای خود باقی می‌ماند، و محفظه‌های نگهدارنده وظیفه خود را به‌خوبی انجام می‌دهند.
کمک فنر بادی
در این نوع تجهیزات، سیلندرها با سیال آب‌بندی شده همراه هستند و سیال روغن به عنوان وسیله انتقالی برای گاز عمل میکند. این نوع تجهیزات عمدتاً شامل یک کمپرسور هوا می‌شوند که هوای فشرده را به سیلندر تامین میکند. سوپاپ‌های پیستونی نیز به منظور کنترل جریان روغن تعبیه شده‌اند و در نتیجه به سوپاپ‌های گازی تبدیل می‌شوند که عملکرد ورود و خروج گاز را ایجاد می‌کنند. یکی از مزیت‌های اصلی این نوع تجهیزات نسبت به مدل‌های هیدرولیکی، سرعت بیشتر انتقال حرارت است.
کمک فنر اهرمی
در این نوع سیستم، میل کمک نیرو به وسیله یک اهرم منتقل می‌شود و این اهرم نیروی فشاری را به داخل کمک نیرو انتقال می‌دهد. با فشار دادن به اهرم، پیستون به سمت یک سمندر حرکت میکند و از آن سمندر روغن جابه‌جا می‌شود. این حرکت اهرم و پیستون به گونه‌ای است که هنگام حرکت به سمت جلو، روغن از سوراخ‌های بزرگ عبور میکند و هنگام بازگشت به عقب، از سوراخ‌های کوچکتر عبور می‌نماید.
کمک فنر هیدرو استاتیکی
این نوع کمک فنر ماشین دارای مخزن روغن است که در داخل آن یک کیسه لاستیکی حاوی گاز نیتروژن فشرده قرار دارد. این گاز به منظور جلوگیری از ورود هوا به روغن و ایجاد رسوبات در سیلندر پایینی کمک فنر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز همچنین برای جلوگیری از ترکیب با روغن، درون یک کیسه خاص قرار دارد.
نشانه های خرابی کمک فنر ماشین چیست؟
مشکلات کمک فنر ماشین به راحتی قابل تشخیص هستند. هر گونه تغییر در شکل یا وضعیت کمک‌های فنر نشان‌دهنده آسیب ممکن است. این آسیب ممکن است ناشی از تصادفات یا ضربات باشد و حتی افتادگی در محل کمک‌های فنر نیز نشان‌دهنده نقص در آنها است.
- اگر روغن روی کمک‌های فنر مشاهده شود، این نشان‌دهنده نشتی روغن است که ممکن است از آسیب دیدگی در آب‌بندی محفظه روغن ناشی شده باشد. در چنین حالتی، تعویض کمک‌های فنر ضروری است.
- خودرو در سطوح ناهموار نباید به طرز غیرطبیعی حرکت کند. اگر در حالت فنری حالت بالا و پایین داشته باشد یا سر و صداهای عجیبی تولید کند، این نشان‌دهنده مشکل در کمک‌های فنر است که نیاز به بررسی دارد.
- اگر خودرو در ترمز زدن حالت شیرجه داشته باشد، لازم است کمک‌های فنر مورد بازبینی قرار گیرند.
- در صورتی که خودرو در پیچ‌ها زیاد می‌پیچد و کنترل آن دشوار است، احتمالاً مشکلی در کمک‌های فنر وجود دارد که نیاز به تعمیر دارد.
- ساییدگی لاستیک‌ها ممکن است ناشی از نقص در کمک‌های فنر یا سیستم تعلیق خودرو باشد.
- همچنین، اگر چرخ‌ها در جاده حرکت غیرطبیعیی داشته باشند، این ممکن است نشانه فرسودگی کمک‌های فنر باشد و نیاز به تعویض آنها دارید.
کمک‌های فنر جزو قطعات مصرفی خودروها محسوب می‌شوند و مناسب است که هر ۸۰,۰۰۰ کیلومتر یا بر اساس نوع و نحوه رانندگی، آنها را تعویض کنید. بهتر است در مورد تعویض کمک‌های فنر با تعمیرکاران مشورت کنید.
برای دریافت لیست قیمت انواع خودرو به سایت کار مگز سری بزنید.
